پایگاه داده چیست؟
در علم رایانه منظور از Database محلی است که اطلاعات مربوط به یک نرم افزار، وب سایت و... ذخیره میشوند. دیتابیس بر اساس قوائدی که در ساماندهی اطلاعات به کار میگیرد، امکان دسترسی و مدیریت اطلاعات ذخیره شده را بسیار سادهتر میکند. استفاده از دیتابیس این امکان را در اختیار ما قرار میدهد تا اطلاعات خود را به صورت دقیق با نظمی مشخص ذخیره کنیم. با این کار میتوانیم در کوتاهترین زمان به بخش و یا کل این اطلاعات دسترسی پیدا کنیم. همچنین استفاده از Database مزایای دیگری از جمله استقلال اطلاعات، حذف فرآیندهای تکراری، افزایش امنیت، امکان پشتیبان گیری از دادهها و... در اختیار ما قرار میدهد.
مثالی ساده از پایگاه داده
حال که دانسیم پایگاه داده چیست ، قصد داریم مثالی ساده از آن را مورد بررسی قرار دهیم. تصور کنید قصد دارید خانه ای را در یکی از مناطق تهران اجاره کنید. برای انجام این کار به صورت سنتی باید به یکی از مشاورین املاک در آن منطقه مراجعه کنید. مشاور املاک لیستی از خانه هایی که در آن منطقه برای اجاره هستند در اختیار شما قرار میدهد. در این لیست اطلاعات مختلفی در مورد خانههای اجاره ای آن منطقه از جمله نام مالک، آدرس خانه، اجاره بها، مبلغ ودیعه و... ذکر شده میباشد. در این مثال لیستی که در اختیار شما قرار گرفته است، یک دیتابیس از اطلاعات خانههای اجاره ای در آن منطقه است.
پایگاه داده در دنیای کامپیوتر
یکی از رایجترین کاربردهای استفاده از پایگاه داده یا Database مدیریت اطلاعات در نرم افزارها است. در این بخش مثالی از کاربرد پایگاههای داده در نرم افزارها ذکر خواهیم کرد. برای این منظور سایت arvandlms را در نظر بگیرید :
- سایت arvandlms، حاوی یک جدول از اطلاعات کاربران ثبت نامی در دیتابیس خود است.
- تمام پستهای سایت در جدولی جداگانه ذخیره میشوند.
- در جدولی دیگر ویدئوهای آموزشی و فایلهای تصویری نگهداری میشوند.
- و ...
این اطلاعات میتوانند شامل اطلاعات قابل نمایش و غیر قابل نمایش برای کاربران باشند. بنابراین مجموع این جداول که هر کدام نگهدارنده ویژگیهای مختلفی از موجودیتها هستند، دیتابیس سایت سون لرن را تشکیل میدهند. هر کدام از این جداول با نظم و ساختار مناسبی برای نگهداری اطلاعات طراحی شده است. حال تصور کنید اگر پایگاههای داده وجود نداشتند، مدیریت این حجم از اطلاعات چگونه امکان پذیر میشد؟!
اصطلاحات و مفاهیم مرتبط با پایگاه داده
دیتابیس شامل اجزا و بخشهای مختلفی است که در کنار یکدیگر وظیفه سازماندهی اطلاعات را بر عهده دارند. هر کدام از این اجزا و بخشها وظایف و نامهای متفاوتی دارند. شناخت هر کدام از این بخشها برای کسانی که قصد دارند به طراحی دیتابیس بپردازند، ضروری است. از جمله مهمترین اصطلاحات در زمینه طراحی پایگاه داده میتوان به عبارتهای زیر اشاره کرد :
- جدول (Table) : دیتابیس میتواند یک یا چند جدول یا Table داشته باشد. هر جدول در دیتابیس وظیفه نگهداری گروهی از اطلاعات را بر عهده دارد. هر جدول میتواند چندین ستون و ردیف داشته باشد.
- ستون یا ویژگی (Column یا Attribute) : هر جدول از پایگاه داده میتواند چندین ستون داشته باشد. هر ستون وظیفه نگهداری ویژگی یا مقداری خاص از یک متغیر را بر عهده دارد. مثلا ستون نام، نام خانوادگی و...
- ردیف یا سطر (Row) : به هر سطر یا ردیف از جدول داده ها، رکورد (Record) میگویند. هر رکورد مجموعه ای از ویژگی هایی است که در ستونهای آن جدول در نظر گرفته شده اند. مثلا اطلاعات مربوط به یک کاربر، یک رکورد از جدول کاربران است.
- نوع (Type یا Domain) : هر ستون از ویژگیها دارای فرمت خاصی از داده است که به آن Type یا نوع میگویند. دادهها میتوانند انواع مختلفی داشته باشند از جمله رشته (String)، عدد صحیح (Integer) و... باشد.
- موجودیت (Entity) : موجودیت یک مفهوم کلی است از چیزی است که قصد داریم ویژگیها و اطلاعات مربوط به آن را در پایگاه داده ذخیره کنیم. مثلا یک شی، انسان، مشتری و... نمونه هایی از یک موجودیت در دیتابیس هستند که هر کدام از آنها ویژگیهای خاص خود را دارند.
-
-
نتیجه گیری
- در هر لحظه از دنیای ما، حجم عظیمی از اطلاعات و دادهها ایجاد و سپس میان سیستمهای مختلف رد و بدل میشوند. این اطلاعات و دادهها در عصر ارتباطات و تکنولوژی جایگاه بسیار مهمی دارند. به همین منظور همه برنامه نویسان باید بدانند که پایگاه داده چیست و چگونه میتوانند با استفاده از آنها نرم افزارهایی کاربردی ایجاد کنند.تصور کنید که تمام این اطلاعات بدون هیچگونه نظم و سامانی در محلی بدون امنیت و قائده خاصی ذخیره شوند.
سپس بخواهیم به تمام این دادهها و یا بخشی از آنها دسترسی پیدا کنیم تا آنها را مورد پردازش و بررسی قرار دهیم. قطعا چنین کاری بدون سازماندهی این اطلاعات غیرممکن خواهد بود. بنابراین استفاده از دیتابیس برای ذخیره و سازماندهی اطلاعات بسیار ضروری است. به همین منظور سیستم های جدید مدیریت دیتابیس، با هدف برطرف ساختن نیاز ما برای ذخیره اطلاعات در حجم زیاد ساخته شده اند.
شیسیزب