آشنایی با ابزارها و شیوه‌های سنجش و ارزشیابی در مقطع ابتدایی

ویژگی‌ مهم و اساسی این الگوی ارزشیابی، بیشتر در اشتراکش با رویکرد ارزشیابی برای یادگیری و ارزشیابی به مثابه یادگیری است. توضیح اینکه الگوی ارزشیابی کیفی توصیفی برای بهبود یادگیری دانش‌آموزان و ارائه تصویری کلی از عملکرد آنان، لازم است از منظر زمان، بین ارزشیابی و یاددهی یادگیری درهم‌تنیدگی ایجاد کند. از این‌رو تدریس معلم باید با الگوی تلفیقی صورت گیرد تا هم به فرایند یادگیری توجه شود و هم پیامد و نتیجه یادگیری دغدغه معلم باشد.

اهداف ارزشیابی در دبستان

تشخیص میزان یادگیری دانش‌آموزان.

شناسایی توانایی‌ها و نقاط ضعف دانش‌آموزان.

راهنمایی معلمان برای بهبود روش‌های تدریس.

افزایش اعتماد به نفس و انگیزه دانش‌آموزان.

حفظ جذابیت یادگیری و جلوگیری از ایجاد استرس.

شیوه‌های رایج ارزشیابی در دبستان

• ارزشیابی توصیفی

به‌جای نمره‌دهی، توصیف عملکرد دانش‌آموز در قالب جملات تشویقی و سازنده ارائه می‌شود.

معیارها به‌صورت کیفی مانند "خیلی خوب"، "نیازمند تلاش بیشتر" و غیره ارائه می‌شود.

بر پیشرفت فردی هر دانش‌آموز تأکید دارد، نه مقایسه با دیگران.

• ارزشیابی مستمر

ارزشیابی به صورت مداوم و در طول فرآیند یادگیری انجام می‌شود.

شامل مشاهده عملکرد دانش‌آموز در کلاس، تکالیف، پروژه‌ها، و فعالیت‌های گروهی است.

معلمان به‌طور روزانه یا هفتگی بازخورد می‌دهند.

• ارزشیابی عملکردی

از دانش‌آموزان خواسته می‌شود مهارت‌ها یا مفاهیم را در فعالیت‌های عملی به کار گیرند.

مثال: طراحی یک پروژه علمی، خواندن یک متن و پاسخ به سؤالات، یا انجام محاسبات ریاضی.

این روش برای درک عمق یادگیری و کاربرد دانش استفاده می‌شود.

• ارزشیابی شفاهی

معلم از دانش‌آموزان سؤالات شفاهی می‌پرسد یا از آن‌ها می‌خواهد مفاهیمی را توضیح دهند.

به ارزیابی درک مطلب، مهارت‌های گفتاری و خلاقیت کمک می‌کند.

• ارزشیابی کتبی

شامل تکالیف، آزمون‌های کوتاه یا سؤالات باز و بسته است.

می‌تواند برای سنجش دانش نظری استفاده شود.

• ارزشیابی مشاهده‌ای

معلم رفتار، تلاش، و تعاملات دانش‌آموزان را در کلاس یا محیط مدرسه مشاهده می‌کند.

برای شناسایی توانایی‌های اجتماعی و عاطفی دانش‌آموز مفید است.

• نمونه‌کارها (پورتفولیو)

جمع‌آوری نمونه‌هایی از کارهای دانش‌آموز در طول سال تحصیلی.

شامل تکالیف، پروژه‌ها، نقاشی‌ها، و سایر دستاوردها.

بازتابی از پیشرفت و رشد یادگیرنده در طول زمان.

• ارزشیابی گروهی

ارزیابی عملکرد دانش‌آموز در کارهای گروهی.

تقویت مهارت‌های همکاری، تعامل اجتماعی، و حل مسئله.