اوتیسم (ASD: Autism Spectrum Disorder)

اوتیسم یک اختلال عصبی-رشدی است که بر نحوه تعامل اجتماعی، ارتباطات، رفتارها و الگوهای یادگیری فرد تأثیر می‌گذارد. این اختلال در طیفی وسیع با سطوح مختلف شدت و توانایی‌ها بروز می‌کند و معمولاً در اوایل کودکی (قبل از 3 سالگی) ظاهر می‌شود.

ویژگی‌های اصلی اوتیسم

• نقص در تعامل اجتماعی:

دشواری در برقراری ارتباط غیرکلامی (مانند تماس چشمی، حالات چهره، یا حرکات).

چالش در برقراری دوستی و درک احساسات دیگران.

علاقه محدود به تعاملات اجتماعی.

• نقص در مهارت‌های ارتباطی:

تأخیر در تکلم یا عدم تکلم.

استفاده از زبان به صورت تکراری یا غیرمعمول.

دشواری در شروع یا ادامه مکالمه.

• رفتارهای تکراری و الگوهای محدود:

انجام حرکات تکراری (مانند دست زدن یا چرخیدن).

پافشاری بر یکنواختی و مقاومت در برابر تغییرات.

علایق محدود و شدید در موضوعات خاص.

• واکنش‌های غیرمعمول به محرک‌ها:

حساسیت بیش‌ازحد یا کمتر از حد به صدا، نور، لمس یا مزه.

علل اوتیسم

علت دقیق اوتیسم هنوز به‌طور کامل مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی و محیطی نقش مهمی دارند.

عوامل ژنتیکی: احتمال بروز اوتیسم در خانواده‌هایی با سابقه این اختلال بیشتر است.

عوامل محیطی: تماس با مواد سمی، عفونت‌های مادر در دوران بارداری، یا کمبودهای تغذیه‌ای ممکن است خطر را افزایش دهد.

روش‌های تشخیص

• ارزیابی رشدی:

بررسی مهارت‌های اجتماعی، زبانی و رفتاری کودک در مراحل رشد.

• آزمون‌های تخصصی:

استفاده از ابزارهای ارزیابی مانند "ADOS" (Autism Diagnostic Observation Schedule) برای تشخیص.

نکات کلیدی برای خانواده‌ها و معلمان

محیطی امن، پایدار و منظم فراهم کنید.

علایق و توانایی‌های خاص کودک را شناسایی کرده و تقویت کنید.

صبور باشید و راه‌های ارتباطی متنوع را امتحان کنید.

نتیجه‌گیری:

اوتیسم یک اختلال چندبعدی است و نیازمند حمایت همه‌جانبه از سوی خانواده، معلمان و متخصصان برای ارتقای کیفیت زندگی افراد دارای این اختلال است.